рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХैрд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░ें рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी

рдПрдХ рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЦेрдд, рдЬिрд╕рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдЧाрдпों рдХा рд╢ेрдб рд╣ै рдФрд░ рдЧाрдпें рдиीрд▓े рдЖрд╕рдоाрди рдХे рдиीрдЪे рд╣рд░े-рднрд░े рдШाрд╕ рдкрд░ рдЪрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं।

рдкрд░िрдЪрдп

рдЧाрдп рдкाрд▓рди рднाрд░рддीрдп рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХा рдПрдХ рдЕрднिрди्рди рдЕंрдЧ рд╣ै рдЬो рд╕рджिрдпों рд╕े рд╣рдоाрд░ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╣ै рдЬो рдЖрдкрдХो рдиिрдпрдоिрдд рдЖрдп рдХा рд╕्рд░ोрдд рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै।

рдЧाрдп рдкाрд▓рди рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдоुрдЦ्рдп рдЙрдд्рдкाрдж:

  • рджूрдз - рдоुрдЦ्рдп рдЖрдп рдХा рд╕्рд░ोрдд
  • рдШी рдФрд░ рджрд╣ी - рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдоूрд▓्рдп рд╡рд░्рдзिрдд рдЙрдд्рдкाрдж
  • рдЧोрдмрд░ - рдЬैрд╡िрдХ рдЦाрдж рдФрд░ рдИंрдзрди рдХे рд░ूрдк рдоें
  • рдЧोрдоूрдд्рд░ - рдФрд╖рдзीрдп рдЙрдкрдпोрдЧ

рдпрд╣ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдЫोрдЯे рдФрд░ рдордз्рдпрдо рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдоें рдХрдо рдиिрд╡ेрд╢ рдоें рднी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХैрд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░ें рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиा рдЖрдкрдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдкрд╣рд▓ी рд╕ीрдв़ी рд╣ै।

рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рдЖрдкрдХो рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд╕рдлрд▓ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рддрдХ рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓ेрдЧी - рдпोрдЬрдиा рдиिрд░्рдоाрдг, рдЧोрд╢ाрд▓ा рд╕्рдеाрдкрдиा, рдкोрд╖рдг рдк्рд░рдмंрдзрди, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рджेрдЦрднाрд▓, рд╡िрдкрдгрди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдЗрдд्рдпाрджि।

1. рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдиा: рд╕рдлрд▓ рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХी рдкрд╣рд▓ी рд╕ीрдв़ी

рд╕ूрд░्рдпोрджрдп рдХे рд╕рдордп рд╣рд░िрдпाрд▓ी рд╕े рдШिрд░ी рдЧाрдпों рдХा рд╕ुंрджрд░ рдбेрдпрд░ी рдлाрд░्рдо рдФрд░ рдХिрд╕ाрди рдХ्рд▓िрдкрдмोрд░्рдб рдХे рд╕ाрде рдпोрдЬрдиा рдмрдиा рд░рд╣ा рд╣ै।

рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдпोрдЬрдиा рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдиींрд╡ рд╣ै। рдЖрдкрдХो рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╕े рд╣ी рдпрд╣ рддрдп рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा рдХि рдЖрдк рдХिрддрдиी рдЧाрдпें рдкाрд▓рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рдХिрддрдиा рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं, рдФрд░ рдХिрддрдиी рдЖрдп рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рд░рдЦрддे рд╣ैं। рдПрдХ рд╡िрд╕्рддृрдд рдиिрд╡ेрд╢ рдпोрдЬрдиा рдоें рдЧाрдпों рдХी рдЦрд░ीрдж, рдЧोрд╢ाрд▓ा рдиिрд░्рдоाрдг, рдЪाрд░ा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рдФрд░ рджैрдиिрдХ рдЦрд░्рдЪों рдХा рд╣िрд╕ाрдм рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

рд╕्рдеाрди рдЪрдпрди рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдгрддा

рд╕्рдеाрди рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдЖрдкрдХे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХो рд╕ीрдзे рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЖрдкрдХो рдРрд╕ी рдЬрдЧрд╣ рдЪुрдирдиी рд╣ोрдЧी рдЬрд╣ां:

рдХ्рд░. рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╡िрд╡рд░рдг
1 рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдЬрдЧрд╣ рдк्рд░рддि рдЧाрдп рдХрдо рд╕े рдХрдо 100-150 рд╡рд░्рдЧ рдлीрдЯ
2 рд╕ाрдл рдкाрдиी рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рдиिрд░ंрддрд░ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдЬрд▓ рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा
3 рд╣рд░े рдЪाрд░े рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдЖрд╕-рдкाрд╕ рд╣рд░े рдЪाрд░े рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдпा рдЦрд░ीрдж рд╕ुрд╡िрдзा
4 рдмाрдЬाрд░ рдФрд░ рдкрд╢ु рдЪिрдХिрдд्рд╕ाрд▓рдп рдиिрдХрдЯрддा рджूрдз рдмिрдХ्рд░ी рдФрд░ рдЖрдкाрддрдХाрд▓ीрди рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПं
5 рдкрд░िрд╡рд╣рди рд╕ुрд╡िрдзा рд╕рдб़рдХ рдоाрд░्рдЧ рд╕े рдЕрдЪ्рдЫी рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी

рдирд╕्рд▓ рдЪрдпрди рдХी рд░рдгрдиीрддि

рдирд╕्рд▓ рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдЖрдкрдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдЬрд▓рд╡ाрдпु, рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдФрд░ рдмाрдЬाрд░ рдоांрдЧ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै। рднाрд░рдд рдоें рдХुрдЫ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдирд╕्рд▓ें рд╣ैं:

ЁЯРД рдЧिрд░ рдирд╕्рд▓

  • рдоूрд▓: рдЧुрдЬрд░ाрдд
  • рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди: 10-15 рд▓ीрдЯрд░/рджिрди
  • рд╡िрд╢ेрд╖рддा: рдЧрд░्рдо рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдЕрдиुрдХूрд▓
  • рд╡рд╕ा рдк्рд░рддिрд╢рдд: 4.5-5%
  • рдЙрдкрдпुрдХ्рдд: рджрдХ्рд╖िрдг рдФрд░ рдкрд╢्рдЪिрдо рднाрд░рдд

ЁЯРД рд╕ाрд╣ीрд╡ाрд▓ рдирд╕्рд▓

  • рдоूрд▓: рдкंрдЬाрдм, рд╣рд░िрдпाрдгा
  • рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди: 12-18 рд▓ीрдЯрд░/рджिрди
  • рд╡िрд╢ेрд╖рддा: рд░ोрдЧ рдк्рд░рддिрд░ोрдзрдХ рдХ्рд╖рдорддा
  • рд╡рд╕ा рдк्рд░рддिрд╢рдд: 4.5-5.5%
  • рдЙрдкрдпुрдХ्рдд: рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд

ЁЯРД рдЬрд░्рд╕ी рдирд╕्рд▓

  • рдоूрд▓: рдпूрд░ोрдк
  • рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди: 15-25 рд▓ीрдЯрд░/рджिрди
  • рд╡िрд╢ेрд╖рддा: рдЙрдЪ्рдЪ рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди
  • рд╡рд╕ा рдк्рд░рддिрд╢рдд: 4.8-5.5%
  • рдЙрдкрдпुрдХ्рдд: рд╕рдорд╢ीрддोрд╖्рдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░

2. рдЧोрд╢ाрд▓ा рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рджेрдЦрднाрд▓

рдЧोрд╢ाрд▓ा рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╕рд╣ी рд╕्рдеाрди рдЪрдпрди рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै। рдЖрдк рдРрд╕ी рдЬрдЧрд╣ рдЪुрдиें рдЬрд╣ां рдкाрдиी рдХी рдиिрдХाрд╕ी рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдФрд░ рдЬрдоीрди рд╕рдорддрд▓ рдпा рдеोрдб़ी рдврд▓ाрди рд╡ाрд▓ी рд╣ो। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЧाрдп рдХे рд▓िрдП рдХрдо рд╕े рдХрдо 80-100 рд╡рд░्рдЧ рдлुрдЯ рдЬрдЧрд╣ рдЖрд╡ंрдЯिрдд рдХрд░ें।

рд╣рд╡ाрджाрд░ рдЧोрд╢ाрд▓ा рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рддрдд्рд╡:

рдЧोрд╢ाрд▓ा рдиिрд░्рдоाрдг рдЪेрдХрд▓िрд╕्рдЯ:

  • рдЫрдд рдХी рдКंрдЪाрдИ: 10-12 рдлुрдЯ рд░рдЦें рддाрдХि рдЧрд░्рдоी рдФрд░ рдирдоी рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓ рд╕рдХे
  • рдЦिрдб़рдХिрдпां: рджोрдиों рддрд░рдл рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдЦिрдб़рдХिрдпां рд▓рдЧाрдПं рдЬो рдХ्рд░ॉрд╕ рд╡ेंрдЯिрд▓ेрд╢рди рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ें
  • рдлрд░्рд╢: рдкрдХ्рдХा рдлрд░्рд╢ рдмрдиाрдПं рдЬो рдеोрдб़ा рдЦुрд░рджрд░ा рд╣ो рддाрдХि рдЧाрдп рдлिрд╕рд▓े рдирд╣ीं
  • рдиाрд▓िрдпां: рдоूрдд्рд░ рдФрд░ рдкाрдиी рдиिрдХाрд╕ी рдХे рд▓िрдП рдЙрдЪिрдд рдиाрд▓िрдпों рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░ें
  • рдк्рд░рдХाрд╢ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा: рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд░ोрд╢рдиी рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд░ाрдд рдоें рдХृрдд्рд░िрдо рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рднी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा
  • рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा: рдЧोрд╢ाрд▓ा рдХे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдмाрдб़ рд▓рдЧाрдПं

рдЧोрд╢ाрд▓ा рдоें рдк्рд░рдХाрд╢ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рдз्рдпाрди рд░рдЦें। рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд░ोрд╢рдиी рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд░ाрдд рдоें рдХृрдд्рд░िрдо рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рднी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдЧोрд╢ाрд▓ा рдХे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдмाрдб़ рд▓рдЧाрдПं рддाрдХि рдХोрдИ рдмाрд╣рд░ी рдЬाрдирд╡рд░ рдпा рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕंрджрд░ рди рдЖ рд╕рдХे।

3. рдЧाрдпों рдХे рд▓िрдП рд╕ंрддुрд▓िрдд рдЖрд╣ाрд░ рдФрд░ рдкोрд╖рдг рдк्рд░рдмंрдзрди

рд╣рд░ी рдШाрд╕ рдкрд░ рдЪрд░рддी рд╕्рд╡рд╕्рде рдЧाрдпें, рдордЬрдмूрдд рд▓рдХрдб़ी рдХी рдмाрдб़ рдХे рд╕ाрде рд╢ांрдд рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдлाрд░्рдо рдХा рджृрд╢्рдп, рд╕ंрддुрд▓िрдд рдкोрд╖рдг рдФрд░ рджेрдЦрднाрд▓ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ुрдЖ।

рд╕ंрддुрд▓िрдд рдЖрд╣ाрд░ рдЖрдкрдХी рдЧाрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди рдХो рд╕ीрдзे рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЬрдм рдЖрдк рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХैрд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░ें рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдЦोрдЬ рд░рд╣े рд╣ैं, рддो рдкोрд╖рдг рдк्рд░рдмंрдзрди рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд╣рд▓ू рд╣ै।

рдЖрд╣ाрд░ рдХे рдоुрдЦ्рдп рдШрдЯрдХ

ЁЯМ┐ рд╣рд░ा рдЪाрд░ा (60-70%)

  • рдмрд░рд╕ीрдо: рдк्рд░ोрдЯीрди рд╕े рднрд░рдкूрд░
  • рд▓ूрд╕рд░्рди: рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо рдХा рдЕрдЪ्рдЫा рд╕्рд░ोрдд
  • рдЬ्рд╡ाрд░: рдКрд░्рдЬा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै
  • рдордХ्рдХा: рд╡рд╕ा рдФрд░ рдХाрд░्рдмोрд╣ाрдЗрдб्рд░ेрдЯ

ЁЯМ╛ рд╕ूрдЦा рдЪाрд░ा (20-25%)

  • рдЧेрд╣ूं рдХा рднूрд╕ा: рдлाрдЗрдмрд░ рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╕्рд░ोрдд
  • рдзाрди рдХा рдкुрдЖрд▓: рд╕рд╕्рддा рд╡िрдХрд▓्рдк
  • рджрд▓рд╣рдиी рднूрд╕ा: рдк्рд░ोрдЯीрди рдпुрдХ्рдд

⚪ рджाрдиा рдоिрд╢्рд░рдг (10-15%)

  • рдордХ्рдХा рджाрдиा: рдКрд░्рдЬा рд╕्рд░ोрдд
  • рдЪрдиा/рдЕрд░рд╣рд░ рдХी рдЦрд▓ी: рдк्рд░ोрдЯीрди
  • рдмिрдиौрд▓ा: рд╡рд╕ा рд╕्рд░ोрдд
  • рдЦрдиिрдЬ рдоिрд╢्рд░рдг: рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо, рдлॉрд╕्рдлोрд░рд╕

рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЖрд╣ाрд░ рдпोрдЬрдиा

рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣рд░ा рдЪाрд░ा рд╕ूрдЦा рдЪाрд░ा рджाрдиा рдоिрд╢्рд░рдг рдкाрдиी
5-10 рд▓ीрдЯрд░/рджिрди 20-25 рдХिрд▓ो 5-7 рдХिрд▓ो 3-4 рдХिрд▓ो 40-50 рд▓ीрдЯрд░
10-15 рд▓ीрдЯрд░/рджिрди 25-30 рдХिрд▓ो 6-8 рдХिрд▓ो 4-5 рдХिрд▓ो 50-60 рд▓ीрдЯрд░
15-20 рд▓ीрдЯрд░/рджिрди 30-35 рдХिрд▓ो 7-9 рдХिрд▓ो 5-6 рдХिрд▓ो 60-70 рд▓ीрдЯрд░

рд╣рд░े рдЪाрд░े рдХे рдлाрдпрджे

рд╣рд░े рдЪाрд░े рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди A, D, E рдХी рдк्рд░рдЪुрд░рддा рд╣ोрддी рд╣ै рдЬो рдЧाрдпों рдХी рдк्рд░рдЬрдирди рдХ्рд╖рдорддा рдмрдв़ाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдкाрдЪрди рддंрдд्рд░ рдХो рдордЬрдмूрдд рдмрдиाрддा рд╣ै рдФрд░ рджूрдз рдоें рд╡рд╕ा рдХी рдоाрдд्рд░ा рдмрдв़ाрддा рд╣ै। рд╕ूрдЦे рдЪाрд░े рдХे рд╕ाрде рд╣рд░ा рдЪाрд░ा рджेрдиे рд╕े рдЧाрдпों рдХा рд╡рдЬрди рд╕ाрдоाрди्рдп рд░рд╣рддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕рдорд╕्рдпाрдПं рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ैं।

4. рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рджेрдЦрднाрд▓, рд░ोрдЧ рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рдк्рд░рдЬрдирди рдк्рд░рдмंрдзрди рддрдХрдиीрдХें

рд╣рд░े рднрд░े рдШाрд╕ рдкрд░ рд╕्рд╡рд╕्рде рдЧाрдпें, рдЪрдордХрджाрд░ рдЖрдХाрд╢ рдХे рдиीрдЪे, рдЪाрд░ों рдУрд░ рдирд░्рдо рдЪрдордХрддी рд░рдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рд░ौрд╢рдиी рдХे рд╕ाрде।

рдиिрдпрдоिрдд рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХा рдорд╣рдд्рд╡

рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЖрдкрдХे рдЧाрдп рдкाрд▓рди рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд░ीрдв़ рд╣ै। рдЧाрдпों рдХो рдЦुрд░рдкрдХा-рдоुंрд╣рдкрдХा рд░ोрдЧ, рдЧрд▓рдШोंрдЯू, рд▓ंрдЧрдб़ी рдмुрдЦाрд░ рдЬैрд╕ी рдШाрддрдХ рдмीрдоाрд░िрдпों рд╕े рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдордп рдкрд░ рдЯीрдХे рд▓рдЧрд╡ाрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै। рдЖрдк рдкрд╢ु рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рд╕े рдкрд░ाрдорд░्рд╢ рд▓ेрдХрд░ рдПрдХ рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХैрд▓ेंрдбрд░ рддैрдпाрд░ рдХрд░ें। рдпрд╣ рди рдХेрд╡рд▓ рдЧाрдпों рдХी рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдХрдо рдХрд░рддा рд╣ै рдмрд▓्рдХि рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рднी рд╕्рдеिрд░рддा рдмрдиाрдП рд░рдЦрддा рд╣ै।

ЁЯТб рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рджेрдЦрднाрд▓ рдЯिрдк्рд╕:

  • рдорд╣ीрдиे рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдкрд╢ु рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рд╕े рдиिрдпрдоिрдд рдЬांрдЪ рдХрд░ाрдПं
  • рдЧाрдпों рдХे рд╢рд░ीрд░ рдХा рддाрдкрдоाрди рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЪेрдХ рдХрд░ें (рд╕ाрдоाрди्рдп: 101-102°F)
  • рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рдХрдоी, рднूрдЦ рди рд▓рдЧрдиा, рд╕ुрд╕्рддी рдЬैрд╕े рд▓рдХ्рд╖рдгों рдкрд░ рддुрд░ंрдд рдз्рдпाрди рджें
  • рд╣рд░ 3 рдорд╣ीрдиे рдоें рдХृрдоिрдиाрд╢рдХ рджрд╡ा рджें

рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдХे рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдкाрдп

рдЧोрд╢ाрд▓ा рдоें рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा рд░ोрдЧ рдк्рд░рдмंрдзрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рддрд░ीрдХा рд╣ै:

  • рджैрдиिрдХ рд╕рдлाрдИ: рдЧोрдмрд░ рдФрд░ рдоूрдд्рд░ рдХो рджिрди рдоें рджो рдмाрд░ рд╕ाрдл рдХрд░ें
  • рдХीрдЯाрдгुрдиाрд╢рдХ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ: рд╕рдк्рддाрд╣ рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрдиाрдЗрд▓ рдпा рдЕрди्рдп рдХीрдЯाрдгुрдиाрд╢рдХ рд╕े рдЧोрд╢ाрд▓ा рдХी рдзुрд▓ाрдИ рдХрд░ें
  • рдкाрдиी рдХे рдмрд░्рддрдиों рдХी рд╕рдлाрдИ: рдкीрдиे рдХे рдкाрдиी рдХे рдмрд░्рддрди рд░ोрдЬाрдиा рд╕ाрдл рдХрд░ें
  • рдЪाрд░ा рдк्рд░рдмंрдзрди: рдЦрд░ाрдм рдпा рд╕рдб़ा рд╣ुрдЖ рдЪाрд░ा рди рджें

5. рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं, рд╕рдм्рд╕िрдбी, рджूрдз рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рд╡िрдзि рдФрд░ рд╡िрдкрдгрди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдПं

рдбेрдпрд░ी рд▓ोрди рдФрд░ рд╕рдм्рд╕िрдбी рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЖрдкрдХे рдЧाрдп рдкाрд▓рди рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХो рдордЬрдмूрдд рдЖрдзाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं। рдиाрдмाрд░्рдб рдХी рдбेрдпрд░ी рдЙрдж्рдпрдоिрддा рд╡िрдХाрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдЖрдк 10 рдЧाрдпों рддрдХ рдХी рдЗрдХाрдИ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 33% рд╕рдм्рд╕िрдбी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ें рднी рджेрд╢ी рдирд╕्рд▓ों рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╣ेрддु рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрдиुрджाрди рджेрддी рд╣ैं।

рдпोрдЬрдиा рдХा рдиाрдо рд▓ाрдн рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा
рдиाрдмाрд░्рдб рдбेрдпрд░ी рдЙрдж्рдпрдоिрддा рд╡िрдХाрд╕ рдпोрдЬрдиा 33% рд╕рдм्рд╕िрдбी (рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि/рдЬрдирдЬाрддि рдХे рд▓िрдП 50%) рдирдЬрджीрдХी рдмैंрдХ рдпा рдиाрдмाрд░्рдб рдХाрд░्рдпाрд▓рдп
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЧोрдХुрд▓ рдоिрд╢рди рджेрд╢ी рдирд╕्рд▓ों рдХे рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╣ेрддु рдЕрдиुрджाрди рдкрд╢ुрдкाрд▓рди рд╡िрднाрдЧ, рдЬिрд▓ा рд╕्рддрд░
рдХिрд╕ाрди рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХाрд░्рдб 4% рдм्рдпाрдЬ рджрд░ рдкрд░ рдЛрдг рдирдЬрджीрдХी рд╕рд╣рдХाрд░ी рдмैंрдХ

рджूрдз рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХी рд╕рд╣ी рд╡िрдзि

рджूрдз рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдиिрдпрдо:

  • рд╕्рдЯेрдирд▓ेрд╕ рд╕्рдЯीрд▓ рдХे рдмрд░्рддрди рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें рдЬो рдЬंрдЧ-рдоुрдХ्рдд рдФрд░ рд╕ाрдл рдХрд░рдиे рдоें рдЖрд╕ाрди рд╣ों
  • рджूрдз рдиिрдХाрд▓рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдмрд░्рддрдиों рдХो рдЧрд░्рдо рдкाрдиी рд╕े рдзोрдПं
  • рджूрдз рдХो рддुрд░ंрдд рдЫाрдирдХрд░ рдаंрдбे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд░рдЦें
  • 4-6 рдбिрдЧ्рд░ी рд╕ेрд▓्рд╕िрдпрд╕ рддाрдкрдоाрди рдкрд░ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдЖрджрд░्рд╢ рд░рд╣рддा рд╣ै
  • рджूрдз рдиिрдХाрд▓рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЧाрдп рдХे рдерди рдФрд░ рд╣ाрдеों рдХी рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдХा рдз्рдпाрди рд░рдЦें

рд╡िрдкрдгрди рдХे рдк्рд░рднाрд╡ी рддрд░ीрдХे

рд╕्рдеाрдиीрдп рдбेрдпрд░ी рдХोрдСрдкрд░ेрдЯिрд╡ рд╕ोрд╕ाрдЗрдЯी рд╕े рдЬुрдб़рдиा рд╕рдмрд╕े рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп рд╡िрдкрдгрди рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдЖрдк рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рддрд░ीрдХों рдХा рднी рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं:

  1. рд╕ीрдзे рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рдХो рдмेрдЪें: рд╕्рдеाрдиीрдп рдмाрдЬाрд░ों рдпा рдоेрд▓े рдоें рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рдкाрджों рдХा рд╕्рдЯॉрд▓ рд▓рдЧाрдХрд░ рд╕ीрдзे рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХрд░ें।
  2. рдСрдирд▓ाрдЗрди рдмिрдХ्рд░ी: рдИ-рдХॉрдорд░्рд╕ рдк्рд▓ेрдЯрдлाрд░्рдоों рдкрд░ рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рдкाрджों рдХी рд▓िрд╕्рдЯिंрдЧ рдХрд░рдХे рд╡्рдпाрдкрдХ рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдЖрдзाрд░ рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪें।
  3. рд╣ोрдЯрд▓ों рдФрд░ рд░ेрд╕्рддрд░ां рд╕े рд╕ाрдЭेрджाрд░ी: рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рдкाрджों рдХो рд╕्рдеाрдиीрдп рд╣ोрдЯрд▓ों рдФрд░ рд░ेрд╕्рддрд░ाрдУं рдоें рдЖрдкूрд░्рддि рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдЭेрджाрд░ी рдХрд░ें।
  4. рдоूрд▓्рдп рд╡рд░्рдзिрдд рдЙрдд्рдкाрдж: рджूрдз рд╕े рдШी, рдкрдиीрд░, рджрд╣ी, рдоिрдаाрдИ рдЖрджि рдмрдиाрдХрд░ рдЕрдзिрдХ рдоुрдиाрдлा рдХрдоाрдПं।

рдЗрди рд░рдгрдиीрддिрдпों рдХा рд╕ंрдпोрдЬрди рдЖрдкрдХे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднा рд╕рдХрддा рд╣ै।

6. рдЖрд░्рдеिрдХ рдкрд╣рд▓ू рдФрд░ рдоुрдиाрдлा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा, рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╕ुрдЭाрд╡ рдФрд░ рд╕рдлрд▓ рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХे рдЯिрдк्рд╕

рд╕ुрдмрд╣ рдХी рд╕ुрдирд╣рд░ी рд░ोрд╢рдиी рдоें рд╣рд░े-рднрд░े рдЦेрдд рдоें рд╢ांрддि рд╕े рдЪрд░рддी рдЧाрдпें, рд╕рдоृрдж्рдзि рдФрд░ рд╕рдлрд▓ рдбेрдпрд░ी рдХृрд╖ि рдХा рдк्рд░рддीрдХ।

рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХैрд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░ें рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдкрд╣рд▓ू рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै। рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдиिрд╡ेрд╢ рд▓ाрдЧрдд рдХो рд╕рдордЭрдиा рдЖрдкрдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдХुंрдЬी рд╣ै।

рдиिрд╡ेрд╢ рд▓ाрдЧрдд рдХा рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡िрд╡рд░рдг

рдЦрд░्рдЪ рдХा рдк्рд░рдХाрд░ рд▓ाрдЧрдд (₹ рдоें) рд╡िрд╡рд░рдг
рдкрд╢ु рдЦрд░ीрдж (5 рдЧाрдп) 2,00,000 - 4,00,000 рдк्рд░рддि рдЧाрдп ₹40,000-₹80,000 (рдирд╕्рд▓ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░)
рдЧोрд╢ाрд▓ा рдиिрд░्рдоाрдг 1,50,000 - 3,00,000 рдЫрдд, рдлрд░्рд╢, рдкाрдиी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рдмाрдб़ рд╢ाрдоिрд▓
рдЪाрд░ा рднंрдбाрд░рдг 50,000 - 1,00,000 рдЪाрд░ा рдЧोрджाрдо рдФрд░ рдЙрдкрдХрд░рдг
рджूрдз рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдЙрдкрдХрд░рдг 20,000 - 50,000 рджूрдз рдХैрди, рдХूрд▓рд░, рдоाрдкрдиे рдХे рдпंрдд्рд░
рдоाрд╕िрдХ рдЦрд░्рдЪ (5 рдЧाрдп) 15,000 - 25,000 рдЪाрд░ा, рджाрдиा, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рджेрдЦрднाрд▓
рдХुрд▓ рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдиिрд╡ेрд╢ 4,20,000 - 8,50,000 рд╕рдм्рд╕िрдбी рдХे рдмाрдж рдХрдо рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै

рдоुрдиाрдлा рдЧрдгрдиा (5 рдЧाрдпों рдХे рд▓िрдП)

рдоाрд╕िрдХ рдЖрдп рдФрд░ рд╡्рдпрдп рд╡िрд╡рд░рдг:

рдоाрд╕िрдХ рдЖрдп: ₹45,000 - ₹75,000
рджूрдз рдмिрдХ्рд░ी (рдк्рд░рддि рдЧाрдп 10 рд▓ीрдЯрд░ @ ₹40/рд▓ीрдЯрд░) ₹60,000 (5×10×30×40)
рдЧोрдмрд░ рдЦाрдж рдмिрдХ्рд░ी ₹5,000 - ₹10,000
рдоाрд╕िрдХ рд╡्рдпрдп: ₹15,000 - ₹25,000
рдЪाрд░ा рдФрд░ рджाрдиा ₹12,000 - ₹20,000
рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рджेрдЦрднाрд▓ ₹2,000 - ₹4,000
рдмिрдЬрд▓ी, рдкाрдиी, рдЕрди्рдп ₹1,000 - ₹2,000
рдоाрд╕िрдХ рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн: ₹30,000 - ₹50,000

рд╕рдлрд▓ рдЧाрдп рдкाрд▓рди рдХे рдЯिрдк्рд╕

ЁЯМЯ рд╕рдлрд▓рддा рдХे 10 рд╕ुрдирд╣рд░े рдиिрдпрдо:

  1. рд╕्рдеाрдиीрдп рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рд╕े рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें: рдХृрд╖ि рд╡िрднाрдЧ рдпा рдкрд╢ुрдкाрд▓рди рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮ рд╕े рд╕рд▓ाрд╣ рд▓ें
  2. рд╕рдоुрджाрдп рдоें рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдмрдиाрдПं: рдЕрди्рдп рдХिрд╕ाрди рдпा рдбेрдпрд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпिрдпों рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдмंрдз рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░ें
  3. рдирд╡ीрдирддрдо рддрдХрдиीрдХों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें: рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди рдФрд░ рдк्рд░рдмंрдзрди рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рдирдИ рддрдХрдиीрдХों рдХो рдЕрдкрдиाрдПं
  4. рд░िрдХॉрд░्рдб рд░рдЦें: рд╣рд░ рдЧाрдп рдХा рджूрдз рдЙрдд्рдкाрджрди, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдк्рд░рдЬрдирди рд░िрдХॉрд░्рдб рдмрдиाрдП рд░рдЦें
  5. рдмीрдоा рдХрд░ाрдПं: рдЧाрдпों рдХा рдмीрдоा рдХрд░ाрдХрд░ рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪें
  6. рдЙрдд्рдкाрдж рд╡िрд╡िрдзीрдХрд░рдг: рд╕िрд░्рдл рджूрдз рдирд╣ीं, рдШी, рдкрдиीрд░, рджрд╣ी рдЬैрд╕े рдЙрдд्рдкाрдж рднी рдмрдиाрдПं
  7. рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдкрд░ рдз्рдпाрди рджें: рд╢ुрдж्рдз рдФрд░ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЙрдд्рдкाрджों рд╕े рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЬीрддें
  8. рд╕ीрдЦрддे рд░рд╣ें:
Powered by Blogger.